etnocentrisme en cultureel relativisme
ondanks hoeveel mensen gemeen hebben, komen culturele verschillen veel vaker voor dan culturele universalen. Bijvoorbeeld, terwijl alle culturen taal hebben, onthullen analyse van bepaalde taalstructuren en conversationele etiquette enorme verschillen. In sommige culturen in het Midden-Oosten, is het gebruikelijk om dicht bij anderen te staan in gesprek. Noord-Amerikanen houden meer afstand en onderhouden een grote “persoonlijke ruimte.,”Zelfs iets eenvoudigs als eten en drinken varieert sterk van cultuur tot cultuur. Als je professor vroeg in de ochtend les komt met een mok vloeistof, wat neem je dan aan dat ze drinkt? In de Verenigde Staten is het waarschijnlijk gevuld met koffie, niet Earl Grey tea, een favoriet in Engeland, of Yak Butter tea, een nietje in Tibet.
de manier waarop keukens verschillen tussen culturen fascineert veel mensen., Sommige reizigers zijn trots op hun bereidheid om onbekende gerechten te proberen, zoals de beroemde voedselschrijver Anthony Bourdain, terwijl anderen naar huis terugkeren om hun dankbaarheid uit te spreken voor de kost van hun inheemse cultuur. Vaak uiten mensen in de Verenigde Staten afkeer van de keuken van andere culturen en denken dat het smerig is om bijvoorbeeld vlees van een hond of cavia te eten, terwijl ze hun eigen gewoonte om koeien of varkens te eten niet in twijfel trekken. Dergelijke attitudes zijn een voorbeeld van etnocentrisme, of het evalueren en beoordelen van een andere cultuur op basis van hoe het zich verhoudt tot de eigen culturele normen., Etnocentrisme, zoals socioloog William Graham Sumner (1906) de term beschreef, impliceert een geloof of houding dat de eigen cultuur beter is dan alle anderen. Bijna iedereen is een beetje etnocentrisch. Amerikanen hebben bijvoorbeeld de neiging te zeggen dat mensen uit Engeland aan de “verkeerde” kant van de weg rijden, in plaats van aan de “andere” kant. Iemand uit een land waar hondenvlees is standaard tarief zou het ontmoedigend vinden om een hond te zien in een Frans restaurant—niet op het menu, maar als huisdier en patron ‘ s metgezel. Een goed voorbeeld van etnocentrisme is het verwijzen naar delen van Azië als het “Verre Oosten.,”Je zou je kunnen afvragen,” Ver Oosten van waar?”
een hoog niveau van waardering voor de eigen cultuur kan gezond zijn; een gedeeld gevoel van gemeenschap trots, bijvoorbeeld, verbindt mensen in een samenleving. Maar etnocentrisme kan leiden tot minachting of afkeer van andere culturen en kan misverstanden en conflicten veroorzaken. Mensen met de beste bedoelingen reizen soms naar een samenleving om haar mensen te “helpen”, omdat ze hen zien als ongeschoold of achterlijk—in wezen inferieur., In werkelijkheid maken deze reizigers zich schuldig aan cultureel imperialisme, het opzettelijk opleggen van de eigen Culturele waarden aan een andere cultuur. De koloniale expansie van Europa, begonnen in de zestiende eeuw, ging vaak gepaard met een ernstig cultureel imperialisme. Europese kolonisatoren zagen de mensen in de landen die ze koloniseerden vaak als ongecultiveerde wilden die behoefte hadden aan Europees bestuur, kleding, religie en andere culturele praktijken., Een meer modern voorbeeld van cultureel imperialisme kan het werk van internationale hulporganisaties omvatten die landbouwmethoden en plantensoorten uit ontwikkelde landen introduceren, terwijl inheemse rassen en landbouwbenaderingen die beter geschikt zijn voor de specifieke regio over het hoofd worden gezien.
etnocentrisme kan zo sterk zijn dat wanneer men geconfronteerd wordt met alle verschillen van een nieuwe cultuur, men desoriëntatie en frustratie kan ervaren. In de sociologie noemen we dit cultuurschok. Een reiziger uit Chicago zou de nachtelijke stilte van het platteland van Montana verontrustend kunnen vinden, niet vredig., Een uitwisselingsstudent uit China kan geïrriteerd zijn door de constante onderbrekingen in de klas als andere studenten vragen stellen-een praktijk die in China als onbeleefd wordt beschouwd. Misschien was de Chicago traveler in eerste instantie gefascineerd door Montana ‘ s rustige schoonheid en de Chinese student was oorspronkelijk enthousiast om een klas in Amerikaanse stijl uit de eerste hand te zien. Maar als ze onverwachte verschillen ervaren van hun eigen cultuur, maakt hun opwinding plaats voor ongemak en twijfels over hoe ze zich gepast moeten gedragen in de nieuwe situatie. Uiteindelijk, als mensen meer leren over een cultuur, herstellen ze van een cultuurschok.,
cultuurschok kan optreden omdat mensen niet altijd culturele verschillen verwachten. Antropoloog Ken Barger (1971) ontdekte dit toen hij een participerende observatie deed in een Inuit-gemeenschap in het Canadese Noordpoolgebied. Oorspronkelijk uit Indiana, Barger aarzelde toen uitgenodigd om deel te nemen aan een lokale sneeuwschoen race. Hij wist dat hij zich nooit zou verzetten tegen deze experts. Hij eindigde als laatste, tot zijn versterving. Maar de stamleden feliciteerden hem en zeiden: “Je hebt het echt geprobeerd!”In Barger’ s eigen cultuur had hij geleerd om de overwinning te waarderen., Voor de Inuit-mensen was winnen plezierig, maar hun cultuur waardeerde overlevingsvaardigheden die essentieel zijn voor hun omgeving: hoe hard iemand probeerde kan het verschil betekenen tussen leven en dood. In de loop van zijn verblijf nam Barger deel aan kariboejachten, leerde hoe hij moest schuilen in winterstormen, en soms ging hij dagen door met weinig of geen voedsel om te delen onder stamleden. Hard proberen en samenwerken, twee niet-materiële waarden, waren inderdaad veel belangrijker dan winnen.tijdens zijn tijd bij de Inuit-stam leerde Barger zich bezig te houden met cultureel relativisme., Cultureel relativisme is de praktijk van het beoordelen van een cultuur door haar eigen normen in plaats van het bekijken door de lens van de eigen cultuur. Het beoefenen van cultureel relativisme vereist een open geest en een bereidheid om nieuwe waarden en normen te overwegen en zelfs aan te passen. Het is echter niet altijd mogelijk om alles over een nieuwe cultuur zonder onderscheid te omarmen., Zelfs de meest cultureel relativistische mensen uit egalitaire samenlevingen—waarin vrouwen politieke rechten hebben en controle hebben over hun eigen lichaam—zouden zich afvragen of de wijdverbreide praktijk van vrouwelijke genitale verminking in landen als Ethiopië en Soedan moet worden geaccepteerd als onderdeel van de culturele traditie. Sociologen die proberen deel te nemen aan cultureel relativisme, kunnen dan worstelen om aspecten van hun eigen cultuur te verzoenen met aspecten van een cultuur die ze bestuderen.,soms, wanneer mensen proberen gevoelens van etnocentrisme te corrigeren en cultureel relativisme te ontwikkelen, slingeren ze te ver naar de andere kant van het spectrum. Xenocentrisme is het tegenovergestelde van etnocentrisme, en verwijst naar het geloof dat een andere cultuur superieur is aan de eigen. (Het Griekse stamwoord xeno, uitgesproken als “ZEE-Nee”, betekent ” vreemdeling “of” buitenlandse gast.,”) Een uitwisselingsstudent die na een semester in het buitenland naar huis gaat of een socioloog die van het veld terugkeert, kan het moeilijk vinden om zich te associëren met de waarden van zijn eigen cultuur na te hebben ervaren wat hij een meer rechtschapen of nobeler manier van leven acht.misschien is de grootste uitdaging voor sociologen die verschillende culturen bestuderen de kwestie van een perspectief. Het is onmogelijk voor iedereen om alle culturele vooroordelen op afstand te houden; het beste wat we kunnen doen is ernaar streven om zich ervan bewust te zijn. Trots op de eigen cultuur hoeft niet te leiden tot het opleggen van haar waarden aan anderen., En een waardering voor een andere cultuur mag niet verhinderen dat individuen die met een kritisch oog bestuderen.tijdens haar zomervakantie vloog Caitlin van Chicago naar Madrid om Maria te bezoeken, de uitwisselingsstudent met wie ze het afgelopen semester bevriend was. Op het vliegveld hoorde ze snel, muzikaal Spaans om haar heen gesproken worden. Hoe spannend het ook was, ze voelde zich geïsoleerd en losgekoppeld. Maria ‘ s moeder kuste Caitlin op beide wangen toen ze haar begroette. Haar imposante vader hield afstand. Caitlin sliep half tegen de tijd dat het avondmaal werd geserveerd—om 10 uur.,m.! Maria ’s familie zat urenlang aan tafel, luidsprekend, gebaren makend en ruziën over politiek, een taboe onderwerp in Caitlin’ s huis. Ze serveerden wijn en toosten hun geëerde gast. Caitlin had moeite met het interpreteren van de gezichtsuitdrukkingen van haar gastheren, en realiseerde zich niet dat ze de volgende toost moest maken. Die nacht kroop Caitlin in een vreemd bed, wensend dat ze niet was gekomen. Ze miste haar thuis en voelde zich overweldigd door de nieuwe gewoonten, taal en omgeving. Ze had jaren Spaans gestudeerd op school—waarom had het haar hier niet op voorbereid?,
Wat Caitlin niet had gerealiseerd was dat mensen niet alleen afhankelijk zijn van gesproken woorden, maar ook van subtiele signalen zoals gebaren en gezichtsuitdrukkingen, om te communiceren. Culturele normen begeleiden zelfs de kleinste non-verbale signalen (DuBois 1951). Ze helpen mensen weten wanneer ze elkaar de hand moeten schudden, waar ze moeten zitten, hoe ze moeten praten en zelfs wanneer ze moeten lachen. We hebben een relatie met anderen door middel van een gedeelde set van culturele normen, en gewoonlijk nemen we ze voor lief.
om deze reden wordt cultuurschok vaak geassocieerd met reizen naar het buitenland, hoewel het kan gebeuren in je eigen land, staat of zelfs thuisstad., Antropoloog Kalervo Oberg (1960) wordt gecrediteerd met de eerste die de term “cultuurschok.”In zijn studie vond Oberg dat de meeste mensen het ontmoeten van een nieuwe cultuur in het begin spannend vonden. Maar beetje bij beetje werden ze gestresst door interactie met mensen uit een andere cultuur die een andere taal spraken en andere regionale uitdrukkingen gebruikten. Er was nieuw voedsel om te verteren, nieuwe dagelijkse schema ‘ s om te volgen, en nieuwe regels van etiquette om te leren. Leven met deze constante stress kan mensen zich incompetent en onzeker laten voelen., Mensen reageren op frustratie in een nieuwe cultuur, zo vond Oberg, door die aanvankelijk af te wijzen en de eigen cultuur te verheerlijken. Een Amerikaan die Italië bezoekt zou kunnen verlangen naar een” echte ” pizza of klagen over de onveilige rijgewoonten van Italianen in vergelijking met mensen in de Verenigde Staten.
Het helpt om te onthouden dat cultuur geleerd wordt. Iedereen is tot op zekere hoogte etnocentrisch, en zich identificeren met het eigen land is natuurlijk.Caitlin ‘ s shock was gering in vergelijking met die van haar vrienden Dayar en Mahlika, een Turks echtpaar dat in gehuwde studentenhuizen op de campus woonde., En het was niet zoals dat van haar klasgenoot Sanai. Sanai was gedwongen om het door oorlog verscheurde Bosnië met haar familie te ontvluchten toen ze vijftien was. Na twee weken in Spanje, had Caitlin een beetje meer compassie en begrip ontwikkeld voor wat die mensen hadden doorgemaakt. Ze begreep dat aanpassing aan een nieuwe cultuur tijd kost. Het kan weken of maanden duren om te herstellen van cultuurschok, en het kan jaren duren om volledig aan te passen aan het leven in een nieuwe cultuur.aan het einde van Caitlin ‘ s reis had ze nieuwe levenslange vrienden gemaakt. Ze was uit haar comfortzone gestapt., Ze had veel geleerd over Spanje, maar ze had ook veel ontdekt over zichzelf en haar eigen cultuur.
Het ervaren van nieuwe culturen biedt de mogelijkheid om cultureel relativisme te beoefenen. (Foto met dank aan oledsidorenko/flickr)